ތިލަމާލެ ބްރިޖްގެ ޑީޕްސީ ޕައިލިންނަށް ގެނައި "މަހަކްސިޔާ" މާދަމާ މަސައްކަތް ފަށާނެ

ތިލަމާލެ ބްރިޖްގެ މަސައްކަތަށް ފުން ކަނޑުގައި ކުރަންޖެހޭ ޕައިލިން މަސައްކަތްތަކަށް މިދިއަ މަހުގެ 28 ވަނަދުވަހު ރާއްޖެ ގެނައި ހާއްސަ އުޅަނދު / ޖެކްއަޕް ޕްލެޓްފޯމް މާލޭ ބަނދަރުގައި ބޭއްވުމަށް ފަހު ތިލަމާލެ ބްރިޖްގެ މަސައްކަތަށް ނެރެ މާދަމާ ޑީޕްސީ ޕައިލިންގެ މަސައްކަތް ފަށާނެ އެވެ. 

ތިލަމާލެ ބްރިޖު އަޅާ އިންޑިއާގެ އެފްކޮންސް އިން މިދިއަ މަހުގެ ގެނައި ޖެކްއަޕް ޕްލެޓްފޯމަކީ ސެލްފް އެލެވޭޓެޑް ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. އެއަށް ދީފައިވާ ނަމަކީ "މަހަކްސިޔާ" އެވެ. 

"މަހަކްސިޔާ" ޖެކަޕް ޑީޕްސީ / ފުން ކަނޑަށް ޑިޕްލޯއި ކުރުމަށް ފަހު އެފްކޮންސް އިން "މި" ނޫހަށް ވަނީ މަސައްކަތުގެ ކުޑަ ކުޑަ އަޕްޑޭޓެއް ދީފަ އެވެ. ބުނީ ކުރިން ބްރިޖްގެ މަސައްކަތަށް ގެނައި ސެލްފް އެލެވޭޓެޑް ޕްލެޓްފޯމްސް "މަހާރާނީ" އާއި "މަހާރާޖާ" އަށް ފަހު ގެނައި ތިންވަނަ ޕްލެޓްފޯމް މާލޭ ބަނދަރުގައި އޮތުމަށްފަހު ފުން ކަނޑުގައި ކުރަން ޖެހޭ ޕައިލިންގެ މަސައްކަތަށް ނެރެފައިވާ ކަމަށާއި މާދަމާ އެ މަސައްކަތް ފަށާނެ ކަމަށެވެ. އަދި "މަހަކުސިޔާ" ފުންގަނޑުގެ ޕައިލިންނަށް ގެންދެވުނީ މޫސުން ގޯސް އެ ސަރަހައްދަށް ނުގެންދެވި ދެ ދުވަހެއް ދިއުމަށް ފަހުގައިި ކަމަށެވެ. 

މީގެ ކުރީން ތިލަމާލެ ބްރިޖްގެ މަސައްކަތުގައި މާލެ އާއި ވިލިމާލެއާ ދެމެދުގެ ޕައިލްތަކުގެ މަސައްކަތަށް "މަހަރާޖާ" ޖެކްއަޕް / ޕްލެޓްފޯމް ޑިޕްލޯއި ކޮށްފައި ވަނީ އޯގަސްޓް 5، 2023 ގައެވެ. އެއީ އެފްކޮންސްގެ އަމިއްލަ ޖެކްއަޕް ޕްލެޓްފޯމެކެވެ. އެއީ މެދު ދިޔައިގައި އެންމެ ފުން ނޫން އަދި އެންމެ ތިލަ ނޫން ހިސާބުގެ ޕައިލިންއަށް ޑިޕްލޯއި ކުރި ހަތަރު ފައިކަށީގެ މައްޗަށް ހުންނަ ޖެކް އަޕް އެކެވެ. މަހަރާޖާ ޖެކްއަޕް، ފްލޯޓިން ޕްލެޓްފޯމަކީ 650 ޓަނުގެ ބަރުދަން ހުންނަ، އަދި 350 ޓަނާ ހަމައަށް ބަރުދަން އުފުލޭނެ މި ފަދަ މަސައްކަތްތަކަށް އެންމެ ފުރިހަމައަށް ތައްޔާރު ކޮށްފައިވާ އުޅަނދެކެވެ.

މަހާރާޖާ ޑިޕްލޯއި ކުރި އިރު އެފްކޮންސްގެ "މަހާރާނީ" ޖެކްއަޕް ޕްލެޓްފޯމް ބްރިޖްގެ ތިލަ ހިސާބުގެ މަސައްކަތްތަކަށް ބޭނުން ކުރެ އެވެ.

ތިލަމާލެ ބްރިޖްގެ އެންމެ ފަހުގެ އަޕްޑޭޓަކީ ޕްރީކާސްޓް ސެގްމެންޓްތައް އަޅަން ފެށުމެވެ. ޕްރީކާސްޓް ސެގްމެންޓްތަކަކީ ބްރިޖް އެޅުމަށް ކަނޑު އަޑީގައި ޖަހާފައިވާ ތަނބުތަކުގައި ދުއްވާ ބައެވެ. މި ބައިތައް އަޅަނީ ގުޅީފަޅުގަ އެވެ. އެ ސެގްމެންޓްތަކަކީ ބްރިޖެއް އެޅުމަށް ދުނިޔޭގައި ބޭނުންކުރާ އެންމެ ދިގު ސެގްމެންޓްތަކަށެވެ. އޭގެ ދިގު މިނުގައި 8.177 މީޓަރު ހުންނާނެ ކަމަށް ބުނެ އެވެ.

ޕްރީކާސްޓް ސެގްމެންޓްގެ މަސައްކަތް ނިމުމާއެކު ބްރިޖް މަސައްކަތުގެ ވަރަށް ބޮޑުބައެއް ނިމިގެން ދާނެ އެވެ. އެ މަސައްކަތް ކުރިއަށްދާއިރު، ސެގްމެންޓްތައް ނިމެމުންދާ ވަރަކަށް ތަނބުތަކަށް އިންސްޓޯލް ކުރަމުން ދާނެ ކަމަށް އޭރު ބުންޏެވެ. ނަމަވެސް އެ ސެގްމެންޓްތައް އެޅުމުގެ މަސައްކަތް ނިމޭނެ ވަކި ތާރީހެއް އޭރަކު ވެސް ނުބުނެ އެވެ.

އިންޑިއާގެ އެހީ އާއި ލޯނު ފައިސާއިން އަޅަމުންދާ ތިލަމާލެ ބްރިޖްގެ ހުއްޓުވުމުގެ އެއްވެސް ވިސްނުމެއް ނުގެންގުޅުއްވާ ކަމަށާ އެކަމަކު ސްޕީޑު ގެއްލިފައިވާ އެ މަޝްރޫއު ހަލުއިކޮށް ނިންމުން އަވަސް ކުރައްވާނެ ކަމަށް ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވަނީ ކުރީން ވިދާޅުވެފަ އެވެ.

ރައީސް މުއިއްޒު ވިދާޅުވީ ތިލަމާލެ ބްރިޖް މަޝްހޫރު ނުހުއްޓުވާނެ ކަމަށާއި ނަމަވެސް ބާރު ސްޕީޑްގައި މަޝްރޫއު ނުހިނގާ މައްސަލަ ބައްލަވާނެ ކަމަށެވެ. އެކަން އެހެން ދިމާވެފައި ވަނީ އެގްރީމަންޓްގެ މައްސަލައަކުންތޯ ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަރާއި ކޮންސަލްޓަންޓްގެ މައްސަލައަކުންތޯ ވެސް ބައްލަވާނެ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ.

ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ މައުލޫމާތުތަކުގައިވާ ގޮތުން ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ތިލަމާލެ ބްރިޖަށް މި އަހަރުގެ މިހާތަނަށް 543.8 މިލިއަން ރުފިޔާ ވަނީ ހޭދަ ކޮށްފަ އެވެ. އަދި އަންނަ އަހަރު 1,181.7 ބިލިއަން ހޭދަވާނެ ކަމަށް އަންދާޒާކޮށް ބަޖެޓް ކޮށްފައިވާއިރު 2025 ގައި މި އަދަދު ހުންނާނީ 2.3 ބިލިއަން ރުފިޔާގަ އެވެ.

ތިލަމާލެ ބްރިޖުގެ މަސައްކަތް ކުރަނީ އިންޑިއާގެ އެފްކޮންސްއަށް ޖުމްލަ 500 މިލިއަން ޑޮލަރަށް ހަވާލު ކޮށްގެންނެވެ.

މިދިއަ މޭހުގެ ތެރޭގައި ރައްޔިތުން މަޖިލީހުގައި މެންބަރަކު ސުވާލެއް އަމާޒު ކުރެއްވުމުން އޭރުގެ ޕްލޭނިން މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު އަސްލަމް މަޖިލީހުގައި ވަނީ ތިލަމާލެ ބްރިޖްގެ މަސައްކަތް ލަސްވެފައިވާ ކަމަށް އިއުތިރާފުވެ ވަޑައިގެންފަ އެވެ. އެ ދުވަހު އޭނާ ވިދާޅުވީ އިތުރު ވަގުތެއް ދީފައި ނުވާނެ ކަމަށާ ޕްރޮޖެކްޓްގައި ޑީލޭތަކެއް އުޅޭ ކަމަށެވެ. އެކަމަކު އިތުރަށް "ޓައިމް އެކްޓެންޝަނެ" އް ދޭން ގަސްތު ނުކުރައްވާ ކަމަށެވެ.

"އޭގެ ތެރޭން [ލަސްވާ] ކަންތައް ތަކުން ކޮންމެ ވެސް މިންވަރެއް ކެޗަޕް ކުރެވޭނެ. ތަފްސީލްތައް އަޅުގަނޑަށް އެނގޭ. ބްރިޖުގެ މަސައްކަތުއި ލަސްވުމެއް އުޅޭ. އެކަމަކު ކުރިއަށް އެބަދޭ،" އަސްލަމް ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާގެ އެހެން ވިދާޅުވި ފަހުން ވެސް ސަރުކާރު އިއްުޔެ ނިމިގެން ދިޔައިރުވެސް ބުނަމުން އައީ ޝެޑިއުލާ އެއްގޮތަށް ބްރިޖްގެ މަސައްކަތް ހިނގާ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ނާކާމިޔާބީއަށް ފަހު ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެ މަނިކުފާނުގެ ސަރުކާރުން ފެށި އެންމެ ބިޔަ މަޝްރޫއު، ތިލަމާލެ ބްރިޖު ނިމުނު ނަމަ، ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ނަތީޖާއިން ތަފާތު ފެނުނީހެވެ.

"ތިލަމާލެ ބްރިޖު މަޝްރޫއު ނުނިމުމަކީ އަޅުގަނޑު ދެރަވާ ކަމެއް. އެކަން ކުރެވުނު ނަމަ، ކޮށް ނިންމުނު ނަމަ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މި އިންތިހާބުގެ ނަތީޖާއަށް ހެޔޮ އަސަރެއް ކުރީސްކަން އަޅުގަނޑަށް ފާހަގަކުރެވޭ. އެހެން ނަމަވެސް، ޓެކްނިކަލް އެތައް މައްސަލައަކާ ހެދި އެކަން ފަސްވެގެން ގޮސްފައި އޮތްކަން ފާހަގަކުރެވޭ،" ކުރީގެ ރައީސް ސޯލިހް ވިދާޅުވި އެވެ.

ތިލަމާލެ ބްރިޖްގެ މަސައްކަތް ލަސް ކަމަކަށް ސަރުކާރުން ގަބޫލެއް ނުކުރެ އެވެ. ނަމަވެސް ވިލިމާލެއާ ގުޅިފަޅު އަދި ގުޅިފަޅާއި ތިލަފުށި ގުޅާލާން އޮތް ތާރީހަށް މަސައްކަތް ނިންމައި ތިލަމާލެ ބްރިޖް މަޝްރޫއު ނިމޭނެ ކަމުގެ އެއްވެސް އުންމީދެއް މިހާރު ނެތެވެ.

ތިލަމާލެ ބްރިޖްގެ މަސައްކަތަށް ގުޅީފަޅު ސައިޓާއި މާލެ ސައިޓުގައި ޖުމުލަ 1500 މީހުން މަސައްކަތް ކުރެ އެވެ. މަސައްކަތުގެ ތަޖުރިބާގައި ބައި ގަރުނަށްވުރެ ދިގު މާޒީއެއް އޮތް އަދި ދުނިޔޭގައި މަސައްކަތުގެ ވަރުދަ ނެޓްވޯކެއް އުފައްދައި ރަނގަޅު ޓްރެކް ރިކޯޑެއް ވެސް އޮތް ބްރިޖް / މެރިން ޕޯޓް ފެސިލިޓީ އޮތް ކުންފުންޏަށް ތިލަމާލެ ބްރިޖް މަޝްރޫއު ކުރިއަށް ގެންދެވެނީ ވަރަށް ސްޕީޑް ލަސް ކޮށެވެ. މިހާތަނަށް ދިން އެއްވެސް ތާރީހަކަށް އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ނުނިމެވެ.